Lesson – 84 : Power Query in Excel
Excel નો ઉપયોગ કરતી વખતે ઘણી વાર આપણે મોટા ડેટા, ફાઈલ મર્જિંગ, ડેટા ક્લીનિંગ, ડુપ્લિકેટ રિમુવ, ફોર્મેટિંગ અને ઓટોમેશન જેવા કાર્ય કરવાની જરૂર પડે છે. આ બધું હાથે કરવું સમયગાળું અને મુશ્કેલ બને છે. Power Query એ Excel નું એક શક્તિશાળી ટૂલ છે, જે તમને ડેટાને ઇમ્પોર્ટ, ક્લીન, ટ્રાન્સફોર્મ, કોમ્બાઈન અને ઓટોમેટ કરવાની સુવિધા આપે છે. તેને Get & Transform નામથી પણ ઓળખવામાં આવે છે.
Power Query શું છે?
Power Query એ Excelમાં એક Data Processing ટૂલ છે, જે તમને વિવિધ સ્રોતો (Sources)માંથી ડેટા લાવવા અને તેને જરૂરી મુજબ બદલવાની સુવિધા આપે છે.
તેની મુખ્ય વિશેષતાઓ:
-
Data Import (Excel, CSV, Web, SQL, Folder, SharePoint વગેરે)
-
Data Cleaning (Remove Errors, Trim, Replace Values)
-
Data Transformation (Split, Merge, Pivot, Unpivot)
-
Append & Merge Queries
-
Automation (કોઈપણ Query એક ક્લિકથી Refresh)
-
No formulas needed
Power Query નો ઇન્ટરફેસ સરળ અને Menu આધારિત છે, એટલે કે Coding અથવા Macro જ્ઞાન વગર પણ ઉપયોગ કરી શકાય છે.
Power Query ક્યાંથી ખોલાય?
Excel માં Power Query ખોલવાની પદ્ધતિ:
Excel 2016 અને ત્યારપછીના વર્ઝનમાં
Data → Get Data → Launch Power Query Editor
Excel 2010 / 2013
Power Query Add-in ઇન્સ્ટોલ કરવું પડે.
Power Query ની મુખ્ય કામગીરી
1. Data Import (ડેટા ઇમ્પોર્ટ)
Power Query દ્વારા તમે નીચેના સ્રોતમાંથી ડેટા લાવી શકો છો:
-
Excel Workbooks
-
CSV Files
-
PDF
-
SQL Database
-
Folder (Multiple files combine)
-
Website URLs
-
XML, JSON
2. Data Cleaning (ડેટા સાફ કરવું)
Power Query હાથ ધરતા અગત્યના Clean-up tools:
-
Remove Empty Rows
-
Remove Duplicates
-
Replace Values
-
Trim & Clean
-
Change Data Types
-
Error Cells Remove
3. Data Transformation
ડેટાને આયોજન પ્રમાણે બદલી શકાય છે:
-
Column Split
-
Merge Columns
-
Group By
-
Pivot Column
-
Unpivot Columns
-
Sort & Filter
4. Append Queries
બે કે વધુ ટેબલને એકની નીચે એક Combine કરવા માટે ઉપયોગી છે.
Excel માં તેને Vertical Combine પણ કહે છે.
5. Merge Queries
Common column (Key) આધારે બે ટેબલ Join કરવા માટે:
-
Left Join
-
Right Join
-
Inner Join
-
Full Join
Power Query કેમ ઉપયોગી છે?
| કાર્ય | Power Query વગર | Power Query સાથે |
|---|---|---|
| ડેટા ક્લીનિંગ | Manual, Time-taking | ઑટોમેટિક, 1 ક્લિક |
| Multiple files combine | મુશ્કેલ | ખૂબ સરળ |
| ડેટા અપડેટ | ફરીથી બધું કરવું પડે | માત્ર Refresh |
| કોઈ Coding | ક્યારેક જરૂરી | Zero coding |
Power Query નો પ્રેક્ટિકલ ઉદાહરણ
Example: Folderમાંથી બધી CSV Files Combine કરવી
ધાર્યું કે તમને દર મહિને Sales CSV ફાઈલો મળે છે અને તમારે તેને Combine કરી એક ટેબલ બનાવવું છે.
Step-by-Step:
-
Excel → Data → Get Data
-
From File → From Folder
-
Folder Path Select કરો
-
“Combine & Load” ક્લિક કરો
-
Power Query આપમેળે બધી CSV ফાઈલો Combine કરી દેશે
આની મજાની વાત એ છે કે આગળથી નવી CSV ફાઈલ Folder માં ઉમેરો, અને Excel માં Refresh ક્લિક કરો → નવો ડેટા આપમેળે ઉમેરાઈ જશે!
Power Query ના ફાયદા
-
Manual errors ઓછા થાય
-
Repetitive tasks ઓટોમેટ થાય
-
મોટા ડેટા પર ઝડપથી કાર્ય
-
ઇન્સ્ટન્ટ ડેટા રિફ્રેશ
-
Data modeling સરળ બને
Power Query ના સામાન્ય ઉપયોગો
-
Multiple Sheets અથવા Files Combine
-
Monthly MIS Report Automation
-
Raw Data Cleanup
-
Pivot Table માટે ડેટા તૈયારી
-
Sales, Accounts, HR Data Processing
-
Merge & Append Operations
-
Unpivot for Analysis
Power Query Excel નું સૌથી શક્તિશાળી અને સમય બચાવનારું ટૂલ છે, જે તમને:
-
ડેટાને Import
-
Clean
-
Transform
-
Combine
-
અને Automation
જવા જેવી સુવિધાઓ આપે છે.
એકવાર Query બનાવી દીધી પછી, તમે માત્ર Refresh બટનથી તમારા બધા રિપોર્ટ Update કરી શકો છો.