Lesson – 64 : પ્રોગ્રામિંગ અને સ્ક્રિપ્ટિંગ ભાષાઓનો પરિચય

આધુનિક કમ્પ્યુટરની દુનિયામાં પ્રોગ્રામિંગ અને સ્ક્રિપ્ટિંગ ભાષાઓનું મહત્વ બહુ મોટું છે. કમ્પ્યુટર મૂળભૂત રીતે માત્ર સૂચનાઓ (instructions) સમજી અને અનુસરતું મશીન છે. આ સૂચનાઓ પ્રોગ્રામિંગ ભાષાઓ દ્વારા આપવામાં આવે છે.


🔷 1. પ્રોગ્રામિંગ શું છે?

પ્રોગ્રામિંગ એ કમ્પ્યુટરને કોઈ ખાસ કામ કરવા માટે સુચનાઓ આપવાની પ્રક્રિયા છે.
આ સુચનાઓ પ્રોગ્રામિંગ ભાષાઓમાં લખાય છે જેને કોડ (Code) પણ કહેવામાં આવે છે.

ઉદાહરણ:

  • વેબ એપ્લિકેશન બનાવવી

  • મોબાઇલ એપ બનાવવી

  • ગેમ ડેવલપ કરવી

  • ઓટોમેશન સિસ્ટમ બનાવવી

પ્રોગ્રામિંગની મદદથી આપણે બંધારણ પ્રમાણે સમસ્યાઓનું સમાધાન મેળવી શકીએ છીએ.


🔷 2. પ્રોગ્રામિંગ ભાષાઓ શું છે?

પ્રોગ્રામિંગ ભાષા એ માનવી અને કમ્પ્યુટર વચ્ચેનું સંવાદ માધ્યમ છે.
તે બે પ્રકારની હોય છે:

1️⃣ Low Level Language
  • મશીન ભાષા (0 અને 1)

  • એસેમ્બલી ભાષા

2️⃣ High Level Language
  • Python

  • Java

  • C

  • C++

  • JavaScript

  • C#

High Level ભાષાઓ માનવમિત્ર છે અને વાંચવામાં સરળ છે.


🔷 3. પ્રોગ્રામિંગ ભાષાઓની ખાસિયતો

✔ વાંચવામાં અને લખવામાં સરળ
✔ સિસ્ટમેટિક લોજિક રચવા મદદરૂપ
✔ Error debugging અને code reuse
✔ Powerful tools અને libraries સાથે કામ


🔷 4. સ્ક્રિપ્ટિંગ ભાષાઓ શું છે?

સ્ક્રિપ્ટિંગ ભાષાઓ એ એવી ભાષાઓ છે જેમાં કોડ ઇન્ટરપ્રેટર દ્વારા લાઈન-બાય-લાઈન ચલાવવામાં આવે છે.
તે સામાન્ય રીતે automation, વેબ ડેવલપમેન્ટ અને નાના tasks માટે ઉપયોગી છે.

સ્ક્રિપ્ટિંગ ભાષાના ઉદાહરણ:

  • JavaScript

  • Python

  • PHP

  • Ruby

  • Bash Script

  • Perl


🔷 5. પ્રોગ્રામિંગ vs સ્ક્રિપ્ટિંગ ભાષાઓ

મુદ્દો Programming Language Scripting Language
Execution Compiler આધારિત Interpreter આધારિત
Speed ઝડપી થોડું ધીમું
Use ભારે applications automation, web scripts
Examples C, C++, Java JS, Python, PHP

🔷 6. સ્ક્રિપ્ટિંગ ભાષાઓનો ઉપયોગ

✔ વેબ પેજ dynamic બનાવવા માટે (JavaScript)
✔ Server-side programming (PHP, Python)
✔ Automation scripts લખવા (Bash, Python)
✔ Data processing
✔ Game scripts
✔ Applications customizing


🔷 7. પ્રોગ્રામિંગ અને સ્ક્રિપ્ટિંગ બંનેનું મહત્વ

આજના સમયમાં બંને પ્રકારની ભાષાઓ બહુ જ ઉપયોગી છે.
વેબસાઇટ, એપ્લિકેશન, ડેટા સાયન્સ, AI, Automation તમામ ક્ષેત્રોમાં Programming અને Scripting ભાષાઓ વિના કામ શક્ય નથી.


પ્રોગ્રામિંગ અને સ્ક્રિપ્ટિંગ ભાષાઓ કમ્પ્યુટર વિજ્ઞાનની રીડ છે. એક સ્ટૂડન્ટ, ડેવલપર અથવા ટેક ક્ષેત્રમાં રસ ધરાવતા કોઈપણ માટે આ ભાષાઓનું જ્ઞાન બહુ મૂલ્યવાન છે. જો તમે શીખવાનું શરૂ કરી રહ્યા છો, તો Python અથવા JavaScript જેવી સરળ ભાષાથી શરૂઆત કરવી શ્રેષ્ઠ રહેશે.