Lesson – 54 : Wi-Fi કેવી રીતે કામ કરે છે? 

આજના ડિજિટલ યુગમાં Wi-Fi આપણા જીવનનો મહત્વપૂર્ણ હિસ્સો બની ગયું છે. ઘર હોય કે ઓફિસ, સ્કૂલ હોય કે કાફે – દરેક જગ્યાએ Wi-Fi નો ઉપયોગ થાય છે. પરંતુ તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે આ Wi-Fi ખરેખર કામ કેવી રીતે કરે છે? ચાલો તેને સરળ ભાષામાં સમજીએ.

---

1. Wi-Fi શું છે?

Wi-Fi એક વાયરલેસ નેટવર્ક ટેકનોલોજી છે જે રેડિયો તરંગો (Radio Waves) નો ઉપયોગ કરીને ડેટા મોકલે અને પ્રાપ્ત કરે છે. કેબલનો ઉપયોગ કર્યા વગર તમે ઇન્ટરનેટ સાથે જોડાઇ શકો છો – આ જ Wi-Fiનું મુખ્ય કામ છે.

---

2. Wi-Fi કેવી રીતે કામ કરે છે? – પગલું-દર-પગલું સમજણ

(1) Internet Service Provider (ISP) તમારા ઘરમાં ઇન્ટરનેટ લાવે છે

આમ તો ISP (જેમ કે Jio, Airtel, BSNL) તમારા ઘરમાં બ્રોડબેન્ડ અથવા ફાઇબર લાઇન દ્વારા ઇન્ટરનેટ સિગ્નલ મોકલે છે.

(2) મોડેમ (Modem) ઇન્ટરનેટ સિગ્નલને સમજાય તેવી રીતે ફેરવે છે

મોડેમ તમારા ISP થી મળતા કાચા સિગ્નલને ડિજિટલ ડેટામાં બદલે છે.

(3) રૂટર (Router) ડેટાને વાયરલેસ સિગ્નલમાં બદલે છે

રૂટર એ Wi-Fi નો મુખ્ય ઉપકરણ છે.
તે બે કામ કરે છે:

• નેટવર્ક બનાવે છે

• ડેટાને રેડિયો તરંગોથી વાયરલેસ રીતે મોકલે છે

(4) તમારા મોબાઇલ / લેપટોપ Wi-Fi સિગ્નલ પકડે છે

દરેક સ્માર્ટફોન અથવા લેપટોપમાં Wi-Fi એન્ટેના હોય છે જે રૂટરથી આવતા રેડિયો સિગ્નલને પકડે છે.

(5) ડેટા મોકલવાનું અને મેળવવાનું કામ એકસાથે થાય છે

જ્યારે તમે કોઈ વિડિયો ખોલો:

• તમારું ડિવાઇસ રૂટરને વિનંતી મોકલે છે

• રૂટર તે વિનંતીને ઇન્ટરનેટ સુધી પહોંચાડે છે

• ઇન્ટરનેટ સર્વરથી વિડિયો ડેટા પાછો રૂટર સુધી આવે છે

• રૂટર તે ડેટાને Wi-Fi તરંગોમાં બદલીને તમારા ડિવાઇસ સુધી મોકલે છે

આ પ્રક્રિયા સેકંડના ભાગમાં થાય છે.

---

3. Wi-Fi કયા Radio Bands નો ઉપયોગ કરે છે?

Wi-Fi મુખ્યત્વે ત્રણ ફ્રીક્વન્સી બેન્ડમાં કામ કરે છે:

1. 2.4 GHz – લાંબી રેન્જ, પરંતુ ઓછો સ્પીડ

2. 5 GHz – ઓછો રેન્જ, પરંતુ વધુ સ્પીડ

3. 6 GHz (Wi-Fi 6E) – ખૂબઝ વધુ સ્પીડ અને ઓછું ભીડ

---

4. Wi-Fi ના મુખ્ય ઘટકો

✔ મોડેમ

ISP થી મળતા ઇન્ટરનેટ સિગ્નલને ડિજિટલ ડેટામાં ફેરવે છે.

✔ રૂટર

ડેટાને વાયરલેસ સિગ્નલમાં બદલે છે.

✔ Wi-Fi એન્ટેનાઓ

વાયરલેસ સિગ્નલ મોકલે છે અને પકડે છે.

✔ એક્સેસ પૉઇન્ટ (AP)

મોટા ઘરો અને ઓફિસોમાં Wi-Fi કવરેજ વધારવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતું ઉપકરણ.

---

5. Wi-Fi કેટલું સુરક્ષિત છે?

Wi-Fi ને સુરક્ષિત બનાવવા WPA2 અને WPA3 જેવા સુરક્ષા સ્ટાન્ડર્ડ્સનો ઉપયોગ થાય છે.
મજબૂત પાસવર્ડ રાખવાથી નેટવર્ક વધુ સુરક્ષિત બને છે.

---

6. Wi-Fi નો ઉપયોગ ક્યાં-ક્યાં થાય છે?

• ઘરનું નેટવર્ક

• સ્કૂલો અને કોલેજો

• ઓફિસો

• હોફસ્પોટ ઝોન

• IoT ડિવાઇસ (Smart TV, CCTV, Smart Home Devices)

---

7. Wi-Fi ના ફાયદા

• વાયર વગર ઇન્ટરનેટ કનેક્શન

• એક સાથે બહુ બધા ઉપકરણો જોડાય

• સસ્તું અને સરળ

• ક્યારેય અને ક્યાંય પણ કનેક્ટ થવાની સુવિધા

---

Wi-Fi એ રેડિયો તરંગોનો ઉપયોગ કરતી એક એવી ટેકનોલોજી છે, જેનાથી આપણે વાયર વગર સરળતાથી ઇન્ટરનેટ સાથે જોડાઈ શકીએ છીએ. રૂટર, મોડેમ, અને રેડિયો ફ્રીક્વન્સી સાથે મળીને Wi-Fi એક ઝડપી અને સુવિધાજનક નેટવર્ક કનેક્શન પૂરું પાડે છે. જો તમે ઇન્ટરનેટનો ઉપયોગ કરો છો — તો Wi-Fi તમારા જીવનનો નિકટનો સાથી બની ગયો છે!