Lesson – 47 : Ethernet Network કેવી રીતે કામ કરે છે? 

આજના સમયમાં ઘરો, ઓફિસો, સ્કૂલો અને કંપનીઓમાં કમ્પ્યુટર અને ઉપકરણોને જોડવા માટે સૌથી વધુ ઉપયોગમાં લેવાતી ટેક્નોલોજી Ethernet Network છે. ઈથરનેટ તેની ઝડપ, સ્થિરતા અને વિશ્વસનીયતા માટે જાણીતી છે.


Ethernet શું છે?

Ethernet એ Local Area Network (LAN) માટે બનાવવામાં આવેલી એક કનેક્શન ટેક્નોલોજી છે. તે કેબલ (ખાસ કરીને Twisted Pair Cable) દ્વારા કમ્પ્યુટરો અને નેટવર્ક ઉપકરણો વચ્ચે ડેટાનું સંચાર કરે છે.


Ethernet Network કેવી રીતે કામ કરે છે?

1. ડેટા પેકેટમાં ટ્રાન્સફર થાય છે

જ્યારે તમે કોઈ ફાઇલ મોકલો છો અથવા ઈન્ટરનેટ ખોલો છો, ત્યારે આ ડેટા નાના–નાના Packetsમાં વહેંચાઈ જાય છે.
દરેક પેકેટમાં હોય છે:

  • Source Address (કોણ મોકલનાર છે)

  • Destination Address (કઈ ડિવાઇસ સુધી પહોંચાડવું છે)

  • Actual Data

આ તમામ પેકેટ કેબલ દ્વારા નેટવર્કમાં મોકલવામાં આવે છે.


2. MAC Address દ્વારા ઓળખાણ

Ethernetમાં દરેક ઉપકરણનું પોતાનું MAC Address હોય છે — જે એક અનોખો 48-bit નો હાર્ડવેર એડ્રેસ છે.
નેટવર્કમાં ડેટા મોકલતી વખતે પેકેટમાં MAC Address ઉમેરવામાં આવે છે જેથી પેકેટ સાચી ડિવાઇસ સુધી પહોંચી શકે.


3. Network Switch કેવી ભૂમિકા ભજવે છે?

આજના Ethernet નેટવર્કમાં સામાન્ય રીતે Switch નો ઉપયોગ થાય છે.

Switch કરે છે:

  • પેકેટ કઈ ડિવાઇસ માટે છે તે ઓળખવું

  • પેકેટને માત્ર તે જ પોર્ટ પર મોકલવું જ્યાં લક્ષ્ય ઉપકરણ જોડાયેલું છે

  • ટક્કર (Data Collision) ઘટાડવું

  • નેટવર્ક કામગીરી વધુ ઝડપી બનાવવી


4. મિડિયા એક્સેસ કંટ્રોલ – CSMA/CD

જૂના Ethernetમાં હબ (HUB) દ્વારા જોડાણ હોતું ત્યારે CSMA/CD ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ થતો હતો.

તેનું પૂરું નામ છે:
Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection

તેનું કાર્ય:

  • લાઈન ખાલી હોય ત્યારે જ ઉપકરણ ડેટા મોકલે

  • બે ઉપકરણો સાથે ડેટા મોકલે તો “Collision” થાય

  • Collision મળતાં બંને ડિવાઇસ થોડી વાર રોકાઈ ફરી પ્રયાસ કરે

Switch આધારિત Ethernetમાં આજકાલ Collision લગભગ નથી જ.


5. Ethernet Cable અને તેની ગતિ (Speed)

Ethernet કેબલના ઘણા પ્રકાર છે:

Cable Type Maximum Speed Use Case
Cat5e 1 Gbps ઘર અને નાના ઓફિસમાં
Cat6 1–10 Gbps ઓફિસ અને હાઈ-સ્પીડ નેટવર્ક
Cat6a 10 Gbps લાંબા દોરની કનેક્શન
Cat7/7a 10+ Gbps ડેટા સેન્ટર

6. Ethernet Frame Structure

ઇથરનેટ ડેટાને Frame નામના ફોર્મેટમાં મોકલે છે. એમાં સામેલ છે:

  • Preamble

  • Destination MAC

  • Source MAC

  • Type/Length

  • Payload (Actual Data)

  • CRC (Error Check)

CRC ફીલ્ડ પેકેટમાં ભૂલ છે કે નહીં તે ચકાસે છે.


Ethernet ના ફાયદા

  • High Speed – 10Mbpsથી લઈ 100Gbps સુધી

  • Reliable & Stable કનેક્શન

  • Low Latency

  • Secure – કેબલ આધારિત હોવાથી બહારના લોકો માટે ઍક્સેસ મુશ્કેલ

  • Low Cost – કેબલ અને સ્વીચ સસ્તા અને સરળ ઉપલબ્ધ


Ethernet ક્યાં ઉપયોગ થાય છે?

  • ઘરેલુ નેટવર્ક

  • ઓફિસો અને કંપનીઓ

  • સ્કૂલો અને કમ્પ્યુટર લેબ

  • સર્વર અને ડેટા સેન્ટર

  • CCTV અને IP Cameras

  • Smart Home DevicesEthernet Network તેની ઝડપ, સ્થિરતા અને સુરક્ષા માટે આજે પણ સૌથી લોકપ્રિય નેટવર્કિંગ ટેક્નોલોજી છે. ડેટાને પેકેટમાં વહેંચીને, MAC Address દ્વારા ઓળખાણ કરીને અને Network Switch દ્વારા તેને યોગ્ય ડિવાઇસ સુધી પહોંચાડી ને ઈથરનેટ નેટવર્ક સરળ અને કાર્યક્ષમ રીતે કામ કરે છે.