Lesson – 104 : Python Dictionary
Python માં Dictionary એ એક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ અને શક્તિશાળી ડેટા ટાઇપ છે. Dictionary ને key-value pairs ના રૂપમાં માહિતી સાચવવા માટે ઉપયોગ થાય છે. આનો અર્થ એ કે દરેક value એ તેની પોતાની key દ્વારા ઓળખાય છે.
⭐ Dictionary શું છે?
Python માં Dictionary એ unordered, mutable અને indexed collection છે. તે { } (curly braces)ની અંદર લખાય છે અને તેમાં key : value pair હોય છે.
ઉદાહરણ:
🎯 Dictionary ની મુખ્ય વિશેષતાઓ (Features)
-
Key-value pairs માં ડેટા સ્ટોર થાય છે
-
Keys હંમેશાં unique હોય છે
-
Dictionary mutable એટલે બદલી શકાય
-
Values કોઈપણ datatype હોઈ શકે
🧩 Dictionary કેવી રીતે બનાવવું?
🔍 Dictionary માં Values કેવી રીતે મેળવવી?
1. Key દ્વારા access કરવું
2. get() મેથડથી
✏️ Dictionary માં Value બદલી (Update) કરવી
➕ New Key-Value Pair ઉમેરવું
❌ Dictionary માંથી Item કાઢવું
1. pop() દ્વારા
2. del keyword દ્વારા
3. clear() – બધા Items કાઢવા
🔄 Dictionary ને Loop સાથે વાપરવું
Keys મેળવવા:
Values મેળવવા:
Key અને Value બંને:
🧰 Useful Dictionary Methods
| Method | Description |
|---|---|
get() |
Key ની value આપે |
keys() |
બધા keys આપે |
values() |
બધા values આપે |
items() |
key-value pairs આપે |
update() |
Dictionary update કરે |
pop() |
Key અનુસાર item કાઢે |
clear() |
આખું Dictionary ખાલી કરે |
🧠 Dictionary નો ઉપયોગ ક્યાં થાય છે?
-
JSON data store કરવા
-
Database record represent કરવા
-
User profile store કરવા
-
Key-value આધારિત search કરવા
-
APIs સાથે કામ કરવા
Python માં Dictionary ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે તે એવી માહિતી રાખે છે જેને ઝડપથી શોધવી હોય, અપડેટ કરવી હોય કે મેનેજ કરવી હોય.
